در جراحی بای پس قلب، قفسه سینه بیمار باز می‌شود و یک رگ سالم از پا، سینه یا گاهی مچ دست برداشته می‌شود تا به عنوان جایگزین برای شریان مسدود شده قلب استفاده شود. این عمل معمولاً بین ۳ تا ۶ ساعت زمان می‌برد و دوران نقاهت آن حدود ۶ تا ۱۲ هفته به طول می‌انجامد تا بیمار بهبود کامل پیدا کند.
عمل بای پس قلب
عمل بای پس قلب معمولاً برای رفع انسداد در عروق کرونری و بهبود جریان خون رسانی به عضله قلب به‌کار می‌رود. اگر یکی از شریان‌های اصلی شما دچار انسداد شده باشد، احتمال دارد پزشک این جراحی را به عنوان یکی از روش های درمانی پیشنهاد دهد. در ادامه، درباره اینکه عمل بای پس قلب چیست ، چه کسانی نیاز به آن دارند، روند انجام آن چگونه است، مراقبت‌های قبل و بعد از آن چیست، و چه خطرات و عوارضی دارد صحبت خواهیم کرد. همچنین مدت زمان این جراحی را نیز بررسی می‌کنیم.
چنانچه علائم مشکوک قلبی دارید یا سابقه بیماری قلبی در شما وجود دارد، حتماً برای بررسی های دقیق‌تر به متخصص قلب مراجعه کنید. دکتر دادرس فوق تخصص قلب و عروق در تهران می باشد ، درخواست رزرو آنلاین نوبت میتوانید اقدام فرمایید.
درخواست رزرو آنلاین نوبت
عمل بای پس قلب چگونه است؟
جراحی بای پس قلب (Heart bypass surgery) یکی از تکنیک های جراحی قلب باز است که طی آن یک مسیر جایگزین برای عبور خون در اطراف عروق قلبی که دچار انسداد شده‌اند، ایجاد می‌شود. این روش اغلب برای بیماران دچار تنگی یا انسداد عروق کرونری توصیه می‌شود. کاهش خون رسانی ناشی از باریک شدن این رگ ها می‌تواند باعث بروز درد قفسه سینه یا سایر علائم شود.
در این جراحی، پزشک یک رگ سالم از نقاط دیگر بدن مانند پا، قفسه سینه یا دست را جدا کرده و آن را به گونه‌ای پیوند می‌زند که جریان خون از محل انسداد عبور کرده و به قلب برسد. یک سر رگ جدید بالاتر از محل انسداد و سر دیگر پایین‌تر از آن متصل می‌شود.
در نظر داشته باشید که جراحی بای پس مشکل زمینه‌ای گرفتگی رگ‌ها را به‌طور کامل برطرف نمی‌کند، اما علائم آن مانند درد قفسه سینه و تنگی نفس را کاهش داده و احتمال خطرات ناشی از بیماری‌های قلبی را کم می‌کند.
این عمل با عناوین دیگری نیز شناخته می‌شود، از جمله
- پیوند بای پس شریان کرونری
- جراحی بای پس قلبی
- عمل
در این جراحی بخشی از یک رگ خونی سالم از قفسه سینه یا ساق پا برداشته شده و در بخش مسدود شده سرخرگ کرونری مسیر جدیدی ایجاد می‌شود.
چه زمانی نیاز به جراحی بایپس قلب وجود دارد؟
جراحی بای پس قلب زمانی انجام می‌شود که جریان خون به عضله قلب به شدت کاهش یافته باشد و سایر روش های درمانی مانند دارو یا آنژیوپلاستی نتوانند مشکل را برطرف کنند. این عمل اغلب برای جلوگیری از حمله قلبی و به عنوان یک راهکار درمانی موثر در شرایط حاد تجویز می‌شود.
در موارد زیر معمولاً انجام این جراحی ضروری است:
- انسداد شدید در شریان اصلی قلب که مسئول رساندن خون زیاد به عضله قلب است.
- تنگی یا باریکی قابل توجه در شریان اصلی قلب.
- وجود چند شریان مسدودشده که باعث درد قفسه سینه حتی هنگام استراحت یا فعالیت های کم‌فشار مانند پیاده‌روی می‌شود.
- اختلال در عملکرد بطن چپ قلب که می‌تواند توان پمپاژ خون را کاهش دهد.
- زمانی که انسداد با روش‌هایی مانند آنژیوپلاستی (باز کردن شریان با بالون از طریق کاتتر) برطرف نمی‌شود یا محل انسداد برای این روش مناسب نیست.
به نقل از سایت heartandstroke ، در برخی موارد خاص، پزشکان ترجیح می‌دهند به جای آنژیوپلاستی ، عمل بای پس را انجام دهند؛ به خصوص اگر انسداد های متعددی وجود داشته باشد یا محل انسداد در بخش هایی از رگ باشد که کاتتر به راحتی به آن ها دسترسی ندارد، مانند نقاط انحنادار یا پیچ خورده شریان ها.
علائم بیماری عروق کرونر
جراحی بای پس قلب برای درمان انسداد یا باریک شدن شریان ها انجام می‌شود. علائم زیر می‌تواند نشانه بیماری عروق کرونر باشد.
- درد قفسه سینه
- خستگی شدید
- تپش قلب
- ریتم نامنظم قلب
- تنگی نفس
- تورم دست و پا
- سوءهاضمه
برای بررسی نیاز به عمل بای پس قلب به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
اگر علائمی از بیماری قلبی در خود مشاهده می‌کنید یا نشانه‌هایی شبیه حمله قلبی دارید، لازم است هر چه سریعتر به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. این متخصصان می‌توانند پس از معاینه، آزمایش ها و بررسی های دقیق، درباره ضرورت انجام جراحی بای پس تصمیم‌گیری کنند. دکتر دادرس فوق تخصص قلب و عروق و اکو قلب در تهران آماده خدمات اکوکاردیوگرافی قلب به بیماران می باشد.
عمل بای پس قلب چطور انجام می‌شود؟
در ابتدا، بیمار با داروی بیهوشی که از راه تزریق و یا از طریق ماسک تنفسی تجویز می‌شود، کاملاً بی‌هوش می‌گردد. پس از آن، لوله‌ای درون دهان بیمار قرار می‌گیرد که به دستگاه تنفس مصنوعی (ونتیلاتور) متصل است و وظیفه تنفس را در حین جراحی بر عهده می‌گیرد.
در صورتی که جراحی بای پس از نوع روی پمپ باشد، از دستگاه قلب و ریه مصنوعی برای خون‌رسانی به اعضای بدن استفاده می‌شود. در این حالت، قلب بیمار برای مدتی متوقف می‌شود تا جراح بتواند راحت‌تر کار خود را انجام دهد. در برخی موارد، جراحی به صورت بدون پمپ انجام می‌شود که در آن قلب در حال تپش باقی می‌ماند.
مدت زمان این جراحی معمولاً بین ۳ تا ۶ ساعت است و بسته به تعداد رگ های آسیب‌دیده ممکن است طولانی تر شود. برای دسترسی به عروق قلب، جراح برشی بزرگ در مرکز قفسه سینه ایجاد می‌کند تا به شریان های مسدود شده برسد و آن‌ها را دور بزند.
عمل بای پس قلب حدود ۳ تا ۶ ساعت طول می‌کشد. مدت‌زمان عمل به تعداد رگ‌های مسدود شده بستگی دارد.
مراحل انجام جراحی بای پس قلب
روند جراحی بای پس عروق کرونر معمولاً شامل مراحل زیر است:
- ابتدا جراح یک برش در امتداد استخوان جناغ سینه ایجاد می‌کند تا به قلب دسترسی داشته باشد.
- پس از باز شدن قفسه سینه، با استفاده از داروهای مخصوص، قلب به طور موقت از تپش بازمی‌ماند. در این مرحله، دستگاه قلب و ریه مصنوعی وظیفه پمپاژ خون و تأمین اکسیژن را بر عهده می‌گیرد.
- سپس، قسمتی از یک رگ سالم (از قسمت‌هایی مانند قفسه سینه، ساق پا یا بازو) برداشته می‌شود.
- این رگ به دو سر شریان مسدود شده متصل می‌شود؛ یک سر بالاتر از انسداد و سر دیگر پایین‌تر از آن. به این ترتیب مسیر تازه‌ای برای عبور خون ایجاد می‌شود.
- در صورتی که چندین شریان دچار انسداد شده باشند، ممکن است نیاز به چند پیوند هم‌زمان باشد که مدت جراحی را افزایش می‌دهد.
انواع دیگر جراحی بای پس قلب
در برخی بیماران، نوع متفاوتی از عمل بای پس انجام می‌شود که شامل موارد زیر است:
- بای پس بدون استفاده از پمپ (Off-pump): در این نوع جراحی، قلب همچنان در حال تپش باقی می‌ماند و نیازی به توقف آن نیست. دستگاه قلبی ریوی نیز به‌کار نمی‌رود. برای انجام این روش، ابزارهایی ویژه استفاده می‌شود تا ناحیه‌ای از قلب که روی آن کار می‌شود ثابت نگه داشته شود. با وجود مزایایی که دارد، این روش برای همه بیماران مناسب نیست و اجرای آن دشوارتر است.
- جراحی کم‌تهاجمی قلب: در این روش به جای برش بزرگ در قفسه سینه، چند برش کوچک ایجاد می‌شود. جراح با استفاده از دوربین‌های ویژه و تجهیزات رباتیک، عمل را هدایت می‌کند. این روش به دلیل برش‌های کوچک‌تر، دوران نقاهت کوتاه‌تری دارد اما برای همه شرایط قابل استفاده نیست.
نکات مهم پیش از جراحی بای پس قلب
پیش از انجام عمل بای پس قلب ، لازم است حتماً توسط جراح قلب و عروق معاینه شوید تا آمادگی لازم برای جراحی بررسی گردد. پزشک ممکن است درباره‌ی اصلاح برخی عادات روزانه مثل رژیم غذایی، فعالیت‌های بدنی و مصرف داروها با شما صحبت کند.
حتماً تمام سوابق پزشکی خود را در اختیار پزشک بگذارید؛ از جمله آلرژی‌ها، بیماری‌هایی مانند آسم، حساسیت به داروها یا مشکلات مربوط به انعقاد خون. اگر دچار بیماری دیابت یا ناراحتی کلیوی هستید، یا اخیراً تغییری در وضعیت سلامتتان ایجاد شده، اطلاع‌رسانی به پزشک ضروری است. اگر از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنید، ممکن است لازم باشد چند روز پیش از جراحی مصرف آن‌ها را متوقف کنید.
از شب قبل از جراحی (معمولاً از نیمه‌شب)، نباید چیزی بخورید یا بنوشید. همچنین، بعد از پایان عمل نیاز دارید کسی شما را به خانه برساند، پس بهتر است از قبل با یکی از اعضای خانواده یا دوستان هماهنگ کنید.
در صورتی که عمل شما از پیش برنامه‌ریزی شده باشد و اورژانسی نباشد، صبح روز عمل به بیمارستان مراجعه می‌کنید. در روزهای منتهی به جراحی، احتمالاً چندین آزمایش مانند آزمایش خون، نوار قلب (ECG) و عکس‌برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه برای بررسی وضعیت کلی سلامت انجام خواهد شد.
پرسش های متداول
چرا کسی که عمل بای پس قلب کرونر کرده احساس می‌کند قلبش سوخته است؟
بعد از عمل بای پس عروق کرونر، ممکن است دردهایی در دو طرف قفسه سینه احساس کنید که مشابه احساس سوزش است. این درد به طور معمول طبیعی است و به دلیل فرآیند بهبود و التیام بدن پس از جراحی بوجود می‌آید. معمولاً این دردها ۴ تا ۶ هفته پس از عمل کاهش می‌یابد و بهبود می‌یابد.
عمل بای پس قلب چقدر طول می‌کشد؟
عمل جراحی بای پس قلب معمولاً بین ۳ تا ۶ ساعت طول می‌کشد. مدت زمان عمل به تعداد رگ‌های مسدود شده بستگی دارد. هرچه رگ‌های بیشتری مسدود باشد، عمل پیچیده‌تر شده و زمان بیشتری خواهد برد.
بای پس قلبی ریوی چیست؟
دستگاه بای پس قلبی ریوی در حین جراحی بای پس قلب استفاده می‌شود. این دستگاه به این منظور به کار می‌رود که در طول جراحی، وقتی که ضربان قلب متوقف می‌شود، خون و اکسیژن به سایر اندام‌ها برسد. این دستگاه به حفظ جریان خون و اکسیژن رسانی به بدن کمک می‌کند تا حین جراحی عمل کند.
دوره نقاهت جراحی بای پس قلب چقدر است؟
دوره نقاهت جراحی بای پس قلب معمولاً ۶ تا ۱۲ هفته به طول می‌انجامد. این مدت زمان بسته به وضعیت فرد و نحوه بهبودی او می‌تواند متفاوت باشد. در این مدت، فرد باید مراقبت های ویژه‌ای را رعایت کرده و به تدریج به فعالیت های روزانه خود بازگردد.
