تاثیر کم خوابی بر قلب

تاثیر کم خوابی بر قلب آنقدر زیاد است که منجر به حملات قلبی یا نارسایی قلب می‌شود. هنگام خوابیدن تمام اجزای بدن به خصوص سیستم مغزی و قلبی در حال استراحت هستند. قلب نیاز دارد تا در هنگام استراحت ضربان خود را کاهش داده و با آرامش اکسیژن را از مغز به قلب برساند. در صورتی که کم خوابی یا بی خوابی به صورت مزمن و بیش از یک ماه پشت سر هم اتفاق بیفتد، علاوه بر بیماری‌های قلبی منجر به بیماری‌های دیگر نیز می‌شود. گاهی اوقات فشار و خستگی کار و زندگی، اضطراب، انواع اختلالات خواب، مصرف داروهای مختلف، بیماری‌های زمینه‌ای و… کم خوابی یا بی خوابی را تشدید کرده که تاثیرات منفی بر روی قلب و عروق دارد.

آیا بی خوابی یا کم خوابی به قلب آسیب می رساند؟

طبق تحقیقاتی که برای سلامت جسم و روان افراد شده است، کم خوابی یا بی خوابی می‌تواند روی کل سیستم بدن انسان به خصوص قلب و عروق تاثیر نامطلوبی بگذارد. تاثیر کم خوابی بر قلب برای افرادی که ممکن است دو الی سه شب کم خوابیده باشند به مراتب خیلی کمتر از افرادی است که این مشکل کم خوابی یا بی خوابی را برای هر شب دارند. قلب انسان در طول خوابیدن هم استراحت کرده و ضربان خود را کنترل می‌کند. میزان تپش و ضربان قلب کاهش پیدا می‌کند، فشار خون پایین آمده و تنفس هم مرتب و تنظیم می‌شود.

اگر مقدار خواب در شبانگاهی کم باشد باعث می‌شود که فرد در معرض خطرات افزایش فشار خون، سکته قلبی یا حملات قلبی قرار بگیرد. داشتن زمان خواب مناسب  و کیفیت خواب بالا و رفتن به خواب عمیق، می‌تواند خطر ابتلا به این موارد را کاهش دهد. مشکل به خواب رفتن یا بی خوابی به طور مستقیم با عواملی مانند استرس، رژیم غذایی نامناسب و عدم تحرک نیز ارتباط دارد. همین عوامل می‌تواند به صورت مستقیم بر روی قلب و عروق تاثیرات منفی بگذارد.

تاثیر کم خوابی بر قلب چگونه است؟

تاثیر کم خوابی بر قلب آن قدر مهم است که متخصصان قلب و عروق یکی از مهم ترین چکاپ‌ها را برای معاینه بیمار، بررسی کیفیت و ساعت خواب قرار داده‌اند. عوامل مختلفی مانند فشار کاری، استرس و اضطراب، فشارهای زندگی و… می‌توانند بر روی کم خوابی یا بی خوابی موثر باشند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین تاثیراتی که کم خوابی یا بی خوابی بر روی قلب دارند اشاره شده است:

1. بیماری عروق کرونر قلب

یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در بیماران قلبی، مربوط به گرفتگی رگ کرونر قلب است. اگر پلاک‌ها یا چربی‌ها در شریان کرونر تجمع پیدا کرده باشند، مانع انتقال اکسیژن و خون می‌شود. تاثیر کم خوابی بر قلب می‌تواند بر روی سخت شدن پلاکت‌ها و چربی‌ها تاثیرگذار باشد. کم خوابی منجر می‌شود که فشار خون به طور طبیعی بالاتر از حد معمول برود. همین عامل باعث انتقال بیش از حد خون و اکسیژن داخل رگ کرونر می‌شود. خروپف کردن، کم خوابی، بی خوابی و شب بیداری می‌تواند باعث افزایش بیماری‌های قلبی نظیر گرفتگی رگ کرونر شود.

2. نارسایی قلبی با کم خوابی

زمانی که قلب نتواند به خوبی خون را پمپاژ کند، دچار نارسایی قلبی می‌شود. افرادی که در روز کمتر از هفت ساعت استراحت و خواب دارند، ممکن است زودتر و سریع‌تر به نارسایی قلبی دچار شوند. در خواب راحت و آرام، اکسیژن راحت تر به قلب می‌رسد و پمپاژ خون را راحت‌تر می‌کند. در حالی که در افراد مبتلا به کم خوابی یا بی خوابی، میزان انتقال اکسیژن بسیار سخت و کمتر می‌شود. به همین دلیل خطر ابتلا  به نارسایی قلبی افزایش پیدا می‌کند.

3. حمله قلبی با کم خوابی یا بی خوابی

نیمی از حملات خوابی حاصل تاثیر بی خوابی بر قلب است. کم خوابیدن یا شب بیداری، مانع استراحت مغز و ماهیچه‌های قلبی می‌شود. هر چه ماهیچه‌های قلبی کمتر استراحت کند، انتقال اکسیژن و خون و همینطور پمپاژ خون سخت‌تر می‌شود. بالا رفتن فشار خون و تپش‌های قلب ممکن است ناشی از ابتلا به حمله قلبی باشد.

4. ابتلا به آریتمی قلبی

افرادی که خوابی کمتر از هفت ساعت در شبانه روز دارند، ممکن است به راحتی افزایش ضربان قلب و شدت آن را تجربه کنند. به طور معمول تاثیر کم خوابی بر قلب در 20 درصد موارد منجر به آریتمی قلبی و بالا رفتن ضربان قلب خواهد شد. ضربان زودرس دهلیزی، آریتمی‌های قلبی فیبریلاسیون دهلیزی، برادیکاردی و… به علت کم خوابی و بی خوابی معمولا رخ می‌دهد.

شایع ترین اختلالات خواب که بر قلب اثر می گذارد

طبق گزارشات به دست رسیده از کالج قلب و عروق آمریکا، اختلالات خواب در به وجود آمدن 52 درصد از بیماری‌های قلبی و عروقی بسیار موثر است. شایع‌ترین اختلالات خواب که بر روی قلب اثر می‌گذارد عبارت است از:

آپنه خواب

شایع‌ترین نوع اختلالاتی که بر روی قلب تاثیر می‌گذارد، آپنه خواب است. این آپنه هم به صورت انسدادی و هم به صورت مرکزی می‌تواند بر روی خواب و قلب موثر باشد. تاثیر کم خوابی بر قلب در مواردی مانند آپنه خواب بیشتر حس می‌شود. آپنه خواب از نوع مرکزی بیشتر مردان را تحت تاثیر قرار می‌دهد که بیماری نارسایی قلبی را تشدید می‌کند. از طرفی هم نارسایی قلبی باعث قطع یا ایست تنفسی در خواب در شب می‌شود. به همین دلیل زمان خوابیدن را کاهش داده و حتی منجر به بی خوابی خواهد شد.

بی خوابی مزمن

برخی افراد هستند که دراز می‌کشند و در جایشان چندین بار می‌چرخند؛ اما خوابشان نمی‌برد. این مشکل مربوط به یک الی دو بار در هفته نمی‌شود. بلکه فرد بیشتر از دو ماه هر شب در خوابیدن مشکل دارد. برخی از بیماری‌ها و مشکلات زمینه‌ای مانند استرس، اضطراب، مصرف انواع داروها و… می‌تواند در بی خوابی مزمن موثر باشد. تاثیر بی خوابی بر قلب باعث نارسایی قلبی می‌شود که می‌تواند فشار خون را نیز افزایش دهد.

ارتوپنه

ارتوپنه در واقع نوعی تنگی یا ایست تنفسی است که در هنگام خوابیدن به وجود می‌آید. در این حالت فرد هنگام خوابیدن دچار تنگی نفس شده و معمولا کم می‌خوابد یا خوابش نمی‌برد. در این حالت بعد از مقداری خوابیدن انگار که یک مایع خاصی ریه‌ها را پر می‌کند. همین عامل منجر به خفگی و کاهش ساعت خواب می‌شود. این اختلال خواب بر روی سلامتی قلب نیز تاثیر به سزایی دارد.

اختلال دوره ای حرکت اندام (PLMD)

افرادی که دچار این اختلال یا مشکل سندرم پای بی قرار هستند، معمولا ناگهان دست یا پای آن‌ها به صورت غیرارادی در خواب تکان می‌خورد. همین عامل باعث مختل شدن خواب آن‌ها می‌شود. این اختلال خودش باعث کم خوابی یا بی خوابی شده که تاثیر کم خوابی بر قلب می‌تواند منجر به گرفتگی عروق قلبی و کاهش رسیدن تنفس به قلب شود.

رابطه کم خوابی بر سلامت قلب

یکی از مهم‌ترین عوامل در دنیا که درصد مرگ و میر را بالا برده است، بیماری‌های قلبی و عروقی است. خوابیدن یک زمان استراحت برای ریلکس کردن بدن و آماده شدن دریچه و ماهیچه‌‎‌های قلبی است. تاثیر بی خوابی بر قلب به راحتی بر روی فشار خون، تنفس و  سیستم قلبی و عروقی تاثیر مستقیم می‌گذارد. بیمارانی که مشکل قلبی دارند باید مراقب زمان و کیفیت خواب خود باشند. در خواب معمولی میزان ضربان قلب آهسته‌تر می‌شود. با این حال وقتی از خواب بیدار می‌شوید، ضربان قلب بالا می‌رود. حالا اگر خواب ضعیفی داشته باشید، ضربان قلب ناگهانی و به سرعت بالا می‌رود. همین عوامل بر روی تنش و بیماری‌های مربوط به قلب بسیار تاثیرگذار هستند.

سلامت قلب با خواب مناسب

به طور معمول هر انسان بزرگسالی به حداقل 7 الی 8 ساعت خواب در شبانه روز احتیاج دارد. کم خوابی که به صورت مزمن در آمده باشد می‌تواند باعث نارسایی قلبی و تغییر ضربان نرمال قلب شود. با توجه به تحقیقاتی که در زمینه تاثیر بی خوابی بر قلب شده است، افرادی که از بی خوابی رنج می‌برند زودتر از بقیه دچار بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شوند. به همین دلیل به افراد توصیه می‌شود تا خوابیدن را در اولویت خود قرار دهند.

سوالات متداول