فشار خون ریوی یا هایپرتانسیون ریوی (Pulmonary Hypertension) یک بیماری جدی است که در آن فشار خون در شریانهای ریوی (عروقی که خون را از قلب به ریهها میبرند) به طور غیرطبیعی بالا میرود. این افزایش فشار میتواند به بار اضافی بر قلب راست منجر شده و در صورت درمان نشدن، به نارسایی قلب راست منجر شود. در یکی از انواع فشار خون ریوی (PAH)، رگهای خونی در ریهها باریک، مسدود یا تخریب میشوند. این آسیب جریان خون را از طریق ریهها کند میکند و فشار خون در شریانهای ریه افزایش مییابد.
علل فشار خون ریوی
علل اولیه (ایدیوپاتیک) فشار خون
علت خاصی برای آن یافت نمیشود و ممکن است به دلایل ژنتیکی یا خودایمنی مرتبط باشد.
علل ثانویه فشار خون ریوی
به دلیل بیماریها یا شرایط دیگر ایجاد میشود، مانند:
- بیماریهای ریوی: مانند آمفیزم یا فیبروز ریوی.
- لخته خون در عروق ریوی: ترومبوآمبولی ریوی.
- بیماریهای قلبی: نقصهای مادرزادی قلبی یا نارسایی قلب چپ.
- بیماریهای بافت همبند: مانند اسکلرودرمی یا لوپوس.
- عفونتها: مانند اچآیوی یا بیماری شیستوزومیازیس.
علائم فشار خون ریوی
- تنگی نفس: حتی در حالت استراحت یا فعالیت سبک.
- خستگی: کاهش انرژی و ضعف.
- درد یا فشار در قفسه سینه.
- تورم پاها یا مچها (ادم).
- سرگیجه یا غش (سنکوپ).
- رنگپریدگی یا کبودی لبها و پوست (سیانوز).
درخواست رزرو آنلاین نوبت
تشخیص فشار خون ریوی
تشخیص این بیماری نیاز به بررسی دقیق با استفاده از تستهای زیر دارد:
- اکوکاردیوگرافی: ارزیابی فشار در شریان ریوی و عملکرد قلب راست.
- کاتتریزاسیون قلبی راست: اندازهگیری مستقیم فشار شریان ریوی.
- الکتروکاردیوگرام (ECG): بررسی علائم نارسایی قلبی راست.
- تصویربرداری با اشعه ایکس یا سیتیاسکن: ارزیابی اندازه عروق ریوی و قلب.
- تست عملکرد ریوی: بررسی سلامت ریهها.
درمان فشار خون ریوی
درمان به علت بیماری و شدت آن بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اکسیژندرمانی: برای بیمارانی که دچار کمبود اکسیژن هستند.
- توانبخشی قلب و ریه: شامل تمرینات بدنی کنترلشده.
- جراحی: در موارد شدید، ممکن است جراحیهایی مانند بالونپلاستی، جراحی قلب یا پیوند ریه و قلب لازم باشد.
داروها درمان فشار خون ریوی
- داروهای گشادکننده عروق (واسودیلاتورها): مانند پروستاسایکلینها.
- مهارکنندههای فسفودیاستراز-5: مانند سیلدنافیل برای کاهش فشار عروق.
- آنتاگونیستهای گیرنده اندوتلین: برای کاهش فشار در شریانهای ریوی.
- داروهای دیورتیک: برای کاهش ادم.
- آنتیکوآگولانتها: برای پیشگیری از لخته خون.
پیشگیری فشار خون ریوی و مراقبت
- مدیریت بیماریهای زمینهای مانند فشار خون بالا و بیماریهای ریوی.
- اجتناب از سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا.
- پیگیری منظم وضعیت سلامتی با پزشک.
تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب میتواند پیشرفت بیماری را کند کرده و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشد.