کاردیومیوپاتی چیست؟
کاردیومیوپاتی به مجموعهای از بیماریهای عضله قلب اطلاق میشود که باعث کاهش عملکرد طبیعی قلب در پمپاژ خون میشوند. این بیماری میتواند منجر به ضخیم شدن، ضعیف شدن، کشیدگی یا سفت شدن عضله قلب شود که در نتیجه، جریان خون به سایر قسمتهای بدن مختل میگردد. در موارد شدید، کاردیومیوپاتی میتواند نارسایی قلبی، آریتمیهای خطرناک (ضربانهای نامنظم قلب) و حتی ایست قلبی را به دنبال داشته باشد.
انواع کاردیومیوپاتی
- کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (HCM)
- کاردیومیوپاتی دیلاته (DCM)
- کاردیومیوپاتی محدودکننده (RCM)
- کاردیومیوپاتی آریتموژنیک بطن راست (ARVC)
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (HCM)
در این نوع، دیوارههای قلب (معمولاً بطن چپ) بهصورت غیرطبیعی ضخیم میشوند که این امر میتواند باعث محدود شدن جریان خون و افزایش فشار داخل قلب شود. این بیماری اغلب ارثی است و در بسیاری از موارد ممکن است بدون علامت باشد.
کاردیومیوپاتی دیلاته (DCM)
در این نوع، عضله قلب بهویژه بطن چپ بیش از حد کشیده و نازک شده و توانایی پمپاژ خون کاهش مییابد. این بیماری معمولاً در اثر عوامل ژنتیکی، ویروسها، مصرف طولانیمدت الکل و برخی داروهای شیمیدرمانی ایجاد میشود.
کاردیومیوپاتی محدودکننده (RCM)
در این حالت، دیوارههای قلب سفت و غیرقابل انعطاف میشوند، که باعث اختلال در پر شدن حفرههای قلب با خون میشود. این نوع نادر از کاردیومیوپاتی معمولاً در اثر بیماریهای فیبروتیک و ذخیرهای مانند آمیلوئیدوز ایجاد میشود.
کاردیومیوپاتی آریتموژنیک بطن راست (ARVC)
این نوع نادر معمولاً ارثی است و در آن بافت عضلانی بطن راست به تدریج با بافت چربی و فیبروزی جایگزین میشود که میتواند باعث بروز آریتمیهای خطرناک و در نهایت نارسایی قلبی گردد.
علائم کاردیومیوپاتی
علائم این بیماری بسته به نوع آن و میزان پیشرفت بیماری متفاوت است اما رایجترین نشانهها عبارتند از:
- تنگی نفس، خصوصاً هنگام فعالیت یا دراز کشیدن
- خستگی مفرط و کاهش توانایی انجام فعالیتهای روزمره
- تورم در پاها، مچها و شکم ناشی از تجمع مایعات
- سرگیجه یا غش، به دلیل کاهش جریان خون به مغز
- ضربان قلب نامنظم (آریتمیها) که ممکن است بهصورت تپش قلب یا احساس لرزش در سینه ظاهر شود
علل بروز کاردیومیوپاتی
کاردیومیوپاتی میتواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود، از جمله:
- عوامل ژنتیکی
- فشار خون بالا و بیماریهای قلبی عروقی
- عفونتهای ویروسی و باکتریایی
- مصرف بیش از حد الکل و مواد مخدر
- بیماریهای متابولیکی و خودایمنی
عوامل ژنتیکی , برخی انواع کاردیومیوپاتی مانند کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک و آریتموژنیک، ارثی بوده و در خانوادهها منتقل میشوند.
فشار خون بالا و بیماریهای قلبی عروقی , فشار خون بالا میتواند باعث ضخیم شدن و سفت شدن عضله قلب شود که در طولانیمدت به کاردیومیوپاتی منجر میشود.
عفونتهای ویروسی و باکتریایی , برخی عفونتها مانند ویروس کوکساکی و سایر عوامل ویروسی ممکن است باعث التهاب عضله قلب (میوکاردیت) و در نهایت کاردیومیوپاتی شوند.
مصرف بیش از حد الکل و مواد مخدر , مصرف طولانیمدت الکل و برخی مواد مخدر میتوانند به عضله قلب آسیب رسانده و عملکرد آن را مختل کنند.
بیماریهای متابولیکی و خودایمنی , بیماریهایی مانند دیابت، آمیلوئیدوز، لوپوس و تیروئید پرکار یا کمکار میتوانند بر عملکرد عضله قلب تأثیر بگذارند و باعث کاردیومیوپاتی شوند.
تشخیص کاردیومیوپاتی
پزشکان برای تشخیص این بیماری از روشهای مختلفی استفاده میکنند، از جمله:
- اکوکاردیوگرافی: بررسی اندازه، ضخامت و عملکرد عضله قلب با استفاده از امواج صوتی
- الکتروکاردیوگرام (ECG): بررسی آریتمیها و تغییرات الکتریکی قلب
- MRI قلب: تصویربرداری دقیق از ساختار و عملکرد قلب
- آزمایش خون: بررسی سطح مواد بیوشیمیایی که ممکن است نشاندهنده التهاب یا آسیب عضله قلب باشند
- تست ورزش: ارزیابی عملکرد قلب در حین فعالیت
درمان کاردیومیوپاتی
درمان این بیماری بسته به نوع و شدت آن متفاوت است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درمان دارویی کاردیومیوپاتی
- بتابلاکرها و مهارکنندههای ACE: برای کاهش فشار روی قلب و بهبود عملکرد پمپاژ
- داروهای ضد آریتمی: برای کنترل ضربانهای نامنظم قلب
- داروهای ادرارآور: برای کاهش تجمع مایعات در بدن
- ضد انعقادها: برای جلوگیری از ایجاد لختههای خونی و کاهش خطر سکته
دستگاههای قلبی (پیسمیکر و دفیبریلاتور)
در موارد شدید، دستگاههایی مانند دفیبریلاتورهای کاشتنی (ICD) و ضربانسازها (پیسمیکر) ممکن است برای کنترل آریتمیها و جلوگیری از ایست قلبی مورد استفاده قرار گیرند.
جراحی و پیوند قلب
- در برخی موارد پیشرفته، جراحیهایی مانند تعویض دریچه یا برداشتن بخشی از عضله ضخیمشده قلب انجام میشود.
- در موارد بسیار شدید که سایر درمانها مؤثر نباشند، پیوند قلب میتواند گزینه نهایی باشد.
درخواست رزرو آنلاین نوبت
پیشگیری از کاردیومیوپاتی
اگرچه برخی انواع کاردیومیوپاتی ارثی هستند و قابل پیشگیری نیستند، اما رعایت برخی نکات میتواند خطر بروز این بیماری را کاهش دهد:
- کنترل فشار خون و قند خون
- اجتناب از مصرف الکل و مواد مخدر
- حفظ وزن سالم و ورزش منظم
- تغذیه سالم و کاهش مصرف چربیهای اشباع و نمک
- کنترل استرس و داشتن خواب کافی
کاردیومیوپاتی یکی از بیماریهای مهم عضله قلب است که میتواند تأثیر زیادی بر عملکرد قلب و سلامت عمومی بدن داشته باشد. شناخت علائم، عوامل خطر و روشهای درمانی این بیماری به پیشگیری و مدیریت بهتر آن کمک میکند. اگر علائمی مانند تنگی نفس، خستگی مفرط و ضربان نامنظم قلب را تجربه میکنید، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.